چراغ مطالعه

۱/ آیةالله منتظری: آن زمان [: زمان مرجعیّت حاج شیخ عبدالکریم حائری] در مدرسهٔ حاج ملّا صادق زندگی می‎کردم. مرحوم حاج میرزا مهدی بروجردی همه‌کارهٔ مرحوم حاج شیخ عبدالکریم بود که پول و شهریّه دست او بود و اصلاً او سرش شلوغ‌تر از مرحوم حاج شیخ عبدالکریم بود!

یادم هست که حاج شیخ غلامحسین منصور که استاد ما بود، چقدر زحمت کشیدند که فقط حاج میرزا مهدی را بتوانند ببینند که مثلاً برای ایشان شهریّه قرار بدهد! اوضاع اجمالاً به این شکل بود».

۱/ آیةالله شبیری زنجانی: حاج احمد خادمی، خادمِ خانه‌زاد مرحوم آیةالله بروجردی و بزرگ‌شدهٔ بیت ایشان بود. ابتدا پدرش خادم آقای بروجردی بود. یعنی در سال ۳۲۸ زمانی که آقای بروجردی مجتهداً از نجف به بروجرد برگشت، آن موقع پدر حاج احمد، خادم ایشان بود. شنیدم آن زمان حاج احمد بچه بود و دنبال الاغ آقای بروجردی می دوید.

✍ علی قنبری بیدگلی

مقدّمه

زمانی که این حقیر به تحصیلِ رسائل و مکاسب اشتغال داشتم، عصرهای چهارشنبه یا پنجشنبه که فراغتی از درس و بحث حاصل می‌شد، به کوچهٔ ارک می‌رفتم تا مانند بسیاری از طلّاب به کتابفروشی‌های قدیمی و معروفِ این ناحیه سری زده، کتب مورد احتیاج خود را با قیمتِ ارزان‌تری تهیّه کنم، یا اگر احیاناً کتابِ نایابی از حقیر دلبری کرد، آن را به چنگ آورم.

✍ بازخوانی و تصحیح: علی قنبری بیدگلی

بدان که کلید سعادتِ هردو دنیا، شناختنِ نفس خود است؛ یعنی خودت را بشناسی. زیرا که شناختن آدمیْ خود را، کمک بر شناختنِ آفریدگار خود می‌نماید. چنان که خدا در قرآن می‌فرماید: سنریهم آیاتنا فی الآفاق و فی أنفسهم حتّی یتبیّن لهم أنّه الحقّ؛ زود باشد که نشان بدهیم به آنها آثار قدرتِ کاملهٔ خود را در عالَم نفْس‌های ایشان تا معلوم شود ایشان را که اوست پروردگار حقّ و ثابت.

آنچه در پی می‌آید، خاطرات مختصر حجّةالإسلام سیّد حسین هاشمی‌تبار بیدگلی از حجّةالإسلام‌والمسلمین مرحوم شیخ رحمت‌الله دلّال‌زاده می‌باشد که در ویگل‌نامک [: مجموعه‌مقالات بیدگل‌شناسی]، ج۱، ص۸۵ – ۸۶، به چاپ رسیده است.

✍ علی قنبری بیدگلی

در یادداشت پیشین، مختصری پیرامون شرح احوال حجّةالإسلام‌والمسلمین مرحوم شیخ رحمت‌الله دلّال‌زاده (م ۱۳۹۶ ه‍ ق) تقدیم شد.

در آنجا عرض شد: در زمان کودکی ما، اطاقی در منزل مرحوم پدربزرگ وجود داشت که وسائلِ مرحوم شیخ رحمت‌الله را در آن نگهداری می‌کردند. . کتاب‌های زیادی هم در طاقچه‌ها و قفسه‌های آن اطاق قرار داشت. . بعد از ازدواج مجدّد خاله‌جان و هجرت‌شان به تهران، بخش اعظم آن کتابخانه به منزل فرزندشان منتقل شد و در کتابخانهٔ شخصی ایشان ادغام گردید. امّا یک صندوق کتاب و دو چمدان اعلامیّه و جزوه و دفتر یادداشت از آنمرحوم در همان اطاق قدیمی باقی ماند».

✍ علی قنبری بیدگلی

حجّةالإسلام‌والمسلمین مرحوم شیخ رحمت‌الل‍ه دلّال‌زاده (فرزند حسن، متولّد ۲۵ / ۳ / ۱۳۲۸ ه‍ ش) از ون جوان بیدگل و از محصّلین مدرسهٔ علمیّهٔ آیةالله یثربی در کاشان بوده است. تحصیلات حوزوی آنمرحوم بیش از شش سال به طول نیانجامیده؛ امّا در طیّ همین شش سال به جهت اقدامات مؤثّر دینی و مشاغل رایج – اعمّ از امامت جماعت، وعظ و خطابه و مانند آن – مورد احترام و ارادت مردم بیدگل، و به‌خصوص اهالیِ محلّهٔ علی‌اکبر»[1] بوده است.

✍ مرحوم شیخ علی آزاد قزوینی

روزی که وارد نجف اشرف شدم و رفتم به مدرسهٔ بزرگ خراسانی - قدّس سرّه - ، ایّام تابستان بود. شب رفتم پشت بام مدرسه بخوابم. جمعیّت زیادی از آقایان طلّاب، پشت بام مدرسه می‌خوابیدند و بنده هم خوابیدم. نصف شب از خواب بلند شدم و مشغول نماز شب شدم و بعد از نماز شب، وقت اذان صبح شد؛ من هم مشغول اذان گفتن شدم.